Teza o “genetycznym Adamie” – jednym samcu, który zapoczątkował kluczową zmianę w chromosomie – budzi pytania o granice ludzkiego zrozumienia ewolucji. W naukach przyrodniczych żart mówi, że „Polak dostał dwie kulki – jedną zgubił, drugą zepsuł”. A czy Polacy rzeczywiście „zepsuli” teorię ewolucji?
Badania nad przodkami człowieka
Badania prof. Pawła Stankiewicza i prof. Anny Gambin rzucają nowe światło na przodków człowieka. Wspólna linia ewolucyjna Homo sapiens odłączyła się od innych naczelnych około 900 tys. lat temu, w wyniku redukcji liczby chromosomów z 48 do 46. Mechanizm tej zmiany, wynikający z fuzji chromosomów 2A i 2B, jest kluczowy. Przełomowa redukcja pozwoliła na ewolucję intelektualną i fizyczną, ustanawiając barierę reprodukcyjną między człowiekiem a innymi naczelnymi.
Hipotetyczny „samiec zero”
Prof. Stankiewicz wskazuje na hipotetycznego „samca zero”, który miał 47 chromosomów i krzyżował się z samicami o 48 chromosomach. Potomkowie tej linii, poprzez proces eliminacji i dalszych krzyżówek, wykształcili chromosomy 46, co ugruntowało tę zmianę w kolejnych pokoleniach.
Odkrycie a ewolucja

Nowe odkrycia a ewolucja
Odkrycie to jednak nie „obaliło” ewolucji, lecz ukazało, że obraz, który znamy, może być niepełny. Artykuł naukowców został zacytowany w „Science”, wspierając teorię „wąskiego gardła” – czasu, gdy nasi przodkowie ledwo przetrwali kryzys populacyjny, mając ledwie ponad 1200 zdolnych do reprodukcji osobników.
Wnioski z badań
Analizując miejsce tej fuzji w genomie człowieka w różnych populacjach, stwierdziliśmy, że jest ono wszędzie takie samo. Czyli potwierdziliśmy metodami bioinformatycznymi, ale również molekularnymi przez sekwencjonowanie, że to zdarzenie w naszej ewolucji wystąpiło tylko raz. – mówi Adam Stankiewicz.
Podcast i źródła
Podcast Radia Naukowego omawia koncepcję „genetycznego Adama” – pojedynczego przodka, od którego mogła wywodzić się kluczowa mutacja chromosomu Y. Prof. Paweł Stankiewicz i prof. Anna Gambin wyjaśniają znaczenie tej mutacji w historii Homo sapiens, a także, jak mogła ona wpłynąć na rozwój bariery reprodukcyjnej z innymi naczelnymi i zmiany w strukturze chromosomów. To odkrycie rzuca nowe światło na nasze rozumienie ewolucji ludzkiego gatunku. Więcej znajdziesz tutaj.
Źródło: radionaukowe.pl, molecularcytogenetics.biomedcentral.com